Ο Γαργαντούας
Όταν ήμουν παιδί, είχε πέσει στα χέρια μου ένα βιβλίο που περιέγραφε τις περιπέτειες ενός αδηφάγου γίγαντα, του Γαργαντούα. Θυμάμαι ακόμα πόση εντύπωση μου είχε κάνει ο τύπος. Έτρωγε λέει ολόκληρα βόδια στην καθησιά του, καταβρόχθιζε καρβέλια που για να φτιαχτούν χρειάζονταν δεκάδες σακιά από αλεύρι, ξεκλήριζε κοπάδια και μασουλούσε χωράφια για πλάκα. Μία οικολογική καταστροφή από μόνος του, καθώς και ακατάπαυστη όρεξη. Πρέπει να είχε και γαμώ τα πεπτικά συστήματα για να αντέχει τόσο φαγοπότι ο Γαργαντούας. Και σα να μην έφτανε αυτό, απέκτησε κι έναν εξίσου λαίμαργο γιο, ονόματι Πανταγκρουέλ, με τον οποίο ξεκοκάλιζαν όλο το αποτέλεσμα του μόχθου των δύστυχων χωρικών.Τον θυμήθηκα πρόσφατα τον Γαργαντούα, με αφορμή κάποιους σύγχρονους απογόνους του που - μεταφορικά τουλάχιστον - δε λένε να σταματήσουν να τρώνε ό,τι βρουν μπροστά τους. Με χρυσά κουτάλια, αδειάζουν ταμεία και χλαπακιάζουν μίζες - κι αν τους πει κανείς τίποτα προσπαθούν να τον πείσουν ότι κάνουν δίαιτα για το καλό του ελληνικού λαού. Ταυτόχρονα ρεύονται κι ακονίζουν τα μαχαίρια τους για το επόμενο πλούσιο έδεσμα. Απορώ πραγματικά: που το βάζουν τόσο φαΐ; Τι θα τα κάνουν τόσα φράγκα; Πόσα στόματα κολλητών και υποστηρικτών έχουν να θρέψουν; Και κυρίως, δεν υπάρχει περίπτωση να βαρυστομαχιάσουν ποτέ; Μάλλον όχι είναι η απάντηση, αφού οι εκάστοτε Γαργαντούες της εξουσίας έχουν πάντα μια ιδιαίτερη ευκολία στο χέσιμο. Αλίμονο σε όποιον έχει την ατυχία να στέκεται από κάτω...
Γραμμένα από τον François Rabelais τον 16ο αιώνα, τα παραμύθια του Γαργαντούα και του διαδόχου του Πανταγκρουέλ ήταν σατιρικές ιστορίες γεμάτες υπερβολές και σκατολογικό χιούμορ, που γνώρισαν μεγάλη λαϊκή απήχηση. Οι δύο αχόρταγοι γίγαντες συμβόλιζαν την ελευθερία σε βαθμό απόλυτης ασυδοσίας, ενώ δεν ήταν λίγες οι φορές που οι πράξεις τους συνδέονταν έμμεσα με τα τερτίπια του κλήρου και των τοπικών ηγεμόνων της εποχής. Από αυτές τις κωμικές ιστορίες προέκυψε και ο όρος grotesque (γκροτέσκο ελληνιστί), που υποδηλώνει την κυριολεκτική όσο και μεταφορική παχυσαρκία, καθώς και τη λογοτεχνική υπερβολή που ξεπερνάει τα όρια του καλού γούστου. Ακριβώς ό,τι βιώνουμε και σήμερα δηλαδή...
14 σχόλια:
Φάτε...
Φάτε...
που έλεγε κι ο Αυλωνίτης.
:)
Ακριβώς και ακριβός
δεν ήξερα πως είναι τόσο παλιά τα παραμύθια..πολύ ενδιαφέρον..διαπιστώνεις πάντως το πόσο κάποια πράγματα μένουν αναλλοίωτα στο πέρασμα του χρόνου..
Στοιχείο: Μικρά εικονογραφημένα κλασσικά. Τα πρόλαβες;;; :Ρ
@a.f.marx
τρώνε, τρώνε... και χωρίς προτροπή
@pascal
πανάκριβος, και δεν κάνει και ποτέ εκπτώσεις. Μια νηστεία έστω βρε αδελφέ...
@elafini
κι από πιο παλιά ακόμα. Ο "Πλούτος" του Αριστοφάνη τι σου λέει;
@τίποτα
νομίζω πως τα πρόλαβα, αλλά δεν είμαι σίγουρος - ήμουν πολύ μικρός. Πάντως θυμάμαι ότι είχε εικόνες το βιβλίο. Μία μάλιστα έδειχνε τον Γαργαντούα καβάλα σε ένα από αυτά τα τεράστια άλογα που έχουν στη βόρεια Ευρώπη για να σέρνουν κάρα.
Μια σταθερά της ανθρώπινης ύπαρξης είναι τελικά και η πλεονεξία/αδηφαγία
Χθες βράδυ είχαμε μία συζήτηση με μια παρέα, πάνω στο ερώτημα: "Γιατί οι άνθρωποι δεν είμαστε ποτέ ικανοποιημένοι?"
Δε γουστάρω την άποψη που λέει ότι αν θες ν'αλλάξει ο κόσμος άλλαξε πρώτα εσύ, γιατί λειτουργεί και αντίστροφα... Σε αυτήν όμως την περίπτωση... Θα υπήρχε διαφθορά αν κάποιοι δε λάδωναν? Αν δε ζητούσαν κάτι παραπάνω? Κι άλλες φορές σκέφτομαι:πόσοι είναι αυτοί οι έλληνες που καθόλου δεν άγγιξαν τη διαφθορά? Ένας γνωστός στην εφορία, ένα αυθαίρετο στον Καρέα, ένα φακελάκι στο γιατρό...
Μμμμμ. Σεντόνι... Pardon!
"θα σε φάει ο Γαργαντούας" μου έλεγε η γιαγιά μου "άμα δεν φας το φαγητό σου", όταν ήμουνα μικρούλης...
Ένοχος αυτός που τρώει ή αυτός που καλεί σε φαγοπότι; Φταίχτες αυτοί που "υπερβάλουν" σε κατάποση και έκθεση (και για την λογοτεχνική σας καμπάνα μιλώ) ή αυτοί που περιμένουν με το κουταλάκι της σόδας ή τη ματιά τη λαίμαργη την κενή σε κρίση; Θυμώνουμε με τις πέτρες που μας πετούν και όχι με αυτούς που πετούν τις πέτρες. Ποιος είπαμε...ψηφίζει; Και ποιος διαβάζει..;
Zaphod, είναι στη φύση μας η πλεονεξία. Βιολογικά απέχουμε ελάχιστα από τους λιγούρηδες τροφοσυλλέκτες προγόνους μας, που μετρούσαν τις μπουκιές τους μέχρι να ξαναμπεί η άνοιξη. Όσα και να έχουμε, φοβόμαστε πάντα ότι μπορεί να μη φτάσουν. Δε θυμάσαι τι πανικός είχε γίνει με το Τσερνομπίλ;
Από την άλλη μεριά Maya, το "κατοχικό σύνδρομο" δεν μπορεί να σταθεί σαν δικαιολογία για ανθρώπους που διαθέτουν υψηλή μόρφωση και βαθιά γνώση των μηχανισμών της εξουσίας. Δεν μπορώ να δεχτώ ότι ένας υπουργός είναι άπληστος εξαιτίας του συλλογικού του υποσυνείδητου. Ούτε μπορώ να εξομοιώσω τον άνθρωπο της εξουσίας με τον φοβισμένο ανθρωπάκο που τον ταΐζει ελπίζοντας να βολέψει κάπου το παιδάκι του ή να σώσει το τομάρι του από τον καρκίνο. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι κανείς άμοιρος ευθυνών...
Ο Klearchos έχει δίκιο: Μας έχουν γαλουχήσει έτσι. Να φοβόμαστε μπαμπούλες και να σκύβουμε το κεφάλι σε γαργαντούες. Με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος όπου εφόσον έρθει κάποτε η δική μας σειρά να φάμε θα το κάνουμε με ακόμα μεγαλύτερη όρεξη από τους προηγούμενους.
Μου είναι εξαιρετικά εύκολο να καυτηριάσω αυτό τον φαύλο κύκλο Hgemonida (καλωσόρισες btw). Συνήθως δεν είμαι τόσο λαϊκιστής στα κείμενα που γράφω, από την άλλη αναγνωρίζω ότι οι λεπτές φιλοσοφικές αποχρώσεις δεν αρκούν για να χρωματίσουν έναν γίγαντα. Φυσικά δεν είναι θέμα συγκεκριμένων προσώπων, ούτε πολιτικού κόμματος, ούτε καν εθνικότητας. Όλοι συμμετέχουμε σ' αυτό το καρναβάλι, άλλοτε παριστάνοντας τους τρομερούς φαταούλες κι άλλοτε τα κορεσμένα σε λιπαρά εδέσματά τους. Το ερώτημα λοιπόν δεν είναι αν θα εξεγερθούμε εναντίον του τέρατος που μας τρώει τα σπαρτά υποστηρίζοντας ένα άλλο τέρας που θα φάει το πρώτο και μετά θα συνεχίσει το έργο του. Το ερώτημα είναι αν θα προλάβουμε να επιβληθούμε στα ζωώδη ένστικτά μας και να ξεπεράσουμε τις ηλίθιες δεισιδαιμονίες μας προτού αφανιστούμε σαν είδος.
Αν παρατηρησεις τις γκραβουρες θα δεις οτι ο ιδιος ο λαος ταϊζει τους Γαργαντουες.
Συντάσσομαι με το σχόλιο του Καιρού. Μόνο αν μπορούσε να βρεθεί ένα δαχτυλίδι για την απληστία όπως αυτό που τοποθετούν στα στομάχια των παχύσαρκων ...
@kairos
Ιδίως η δεύτερη γκραβούρα, έργο του γνωστού ζωγράφου Daumier, έχει την εξής λεπτομέρεια: Οι μεσάζοντες αστοί φορτώνουν σε καλάθια τους ρακένδυτους και τους ταΐζουν στο στόμα του Γαργαντούα, ο οποίος αφοδεύει διατάγματα για το κοινοβούλιο (στο βάθος αριστερά).
@kerasia
Δεν ξέρω για δαχτυλίδι. Νυστέρι και αφαίρεση στομάχου μου ακούγεται καλύτερο στην συγκεκριμένη περίπτωση...
Οταν διάβαζα το Γαργαντούα, δεν είχα δώσει πολιτικοκοινωνικές προεκτάσεις στη πολυφαγία του. Ετσι ήταν ο καημένος. Μεγαλόσωμος σαν του γονείς του.
Αυτό που μου είχε κάνει εντύπωση στα 8 μου χρόνια (περίπου) ήταν ένα ρητό που βρισκόταν γραμμένο στις πρώτες σελίδες, και για το οποίο κάναμε ολόκληρη συζήτηση με τον πατέρα μου:
«το χωριάτη φίλα τον, θα σε δαγκάσει
δάγκα τον, θα σε φιλήσει»
Εμαθα λοιπόν από τότε τι σημαίνει "χωριάτικη" κουτοπόνηρη συμπεριφορά, που δεν έχει καμιά σχέση με την ιδιότητα του χωρικού, του αγρότη.
:-)) ένα ακόμα ωραιότατο ποστ!
(πώς τα καταφέρνεις και κρατάς ισορροπία?)
Δημοσίευση σχολίου