Είσαι μικρός και δεν χωράς

"Άνθρωποι στο δρόμο", Τζούλια Ανδρειάδου, 1969

Σαράντα χρόνια από την ημέρα που μια χούφτα ημίτρελοι συνταγματάρχες πήραν το νόμο στα χέρια τους με τα τανκς και τα τουφέκια - χωρίς να συναντήσουν καν αντίσταση. Σαράντα ολόκληρα χρόνια από τη διακήρυξη της «Εθνικής Επαναστάσεως» και την εγκαθίδρυση ενός καθεστώτος λογοκρισίας και τρομοκρατίας. Πατρίς, θρησκεία, οικογένεια. Βασανιστήρια και χαφιέδες. Εξορίες. Με τις ευλογίες της Εκκλησίας της Ελλάδος και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής εννοείται. Σαράντα γαμημένα χρόνια από την ημέρα που η σκιά της χούντας σκέπασε τη χώρα μας...

Ούτε εγώ δεν είχα γεννηθεί ακόμα. Γεννήθηκα το ’70 - ακριβώς στη μέση της επταετίας - όμως δεν έχω παιδικές αναμνήσεις ούτε από τους πύρινους λόγους του Παπαδόπουλου, ούτε από το μυστρί και το ψαλίδι του Παττακού, ούτε από το ξύλινο πασχαλινό αυγό του Μακαρέζου. Μόνο την εικόνα της επιστράτευσης έχω σφραγίσει στο μυαλό μου, κι αυτό γιατί είχα την ατυχία να γιορτάζω τα 4^α μόλις γενέθλια μου και στεναχωριόμουν που δεν ήρθε κανείς να μου ευχηθεί.

Αναρωτιέμαι, τι μπορεί να σημαίνει η λέξη «χούντα» για κάποιον που δεν την πρόλαβε καθόλου; Για ένα παιδί που γεννήθηκε το ’80, το ’90, το 2000; Πόσο γραφικά και παλιομοδίτικα πρέπει να σας φαίνονται όλα αυτά - με τους κακόμοιρους τους φαντάρους ντυμένους Σπαρτιάτες στις παρελάσεις της «πολεμικής αρετής των Ελλήνων», με το ανεκδιήγητο έμβλημα του «πουλιού» και του καρβουνιασμένου οπλίτη να ξεπροβάλλουν μέσα από τις φλόγες, με το αρχαιοπρεπές σήμα της ΥΕΝΕΔ με την περικεφαλαία και το ρητό, με όλη αυτή τη μυθική πια εξιστόρηση των αγώνων της Αριστεράς υπό τους ήχους του Θεοδωράκη... Πόσο αφόρητα βαρετά πρέπει να σας ακούγονται όλα αυτά τα κηρύγματα των μεγαλύτερων περί δημοκρατίας και κυρίαρχου λαού, περί ψωμιού, παιδείας κι ελευθερίας. Λες και σας νοιάζει να μάθετε ποιός ήταν ο Λεντάκης ή ο Παναγούλης, τι ρόλο έπαιξε η CIA και το ίδρυμα Φορντ, πόσοι σακατεύτηκαν στα υπόγεια και τις ταράτσες της ΕΑΤ-ΕΣΑ. Χεστήκατε. Εδώ βγήκε το γαμάτο Playstation 3 που παίζει και δίσκους blue ray, με την παλαιοντολογία θ’ ασχολούμαστε τώρα;

Η αλήθεια είναι πως αν ήταν μόνο παλαιοντολογία, ούτε εγώ θα ασχολιόμουνα. Δεν είναι όμως. Γιατί η χούντα των γραφικών αυτών φασιστόμουτρων προϋπήρχε στις συνειδήσεις και τα κοινωνικά φρονήματα σημαντικής μερίδας Ελλήνων. Πριν πεθάνει και πάρει τη σκυτάλη η μεταπολίτευση, η δικτατορία πρόλαβε και άφησε το σπόρο της, που φύτρωσε ανενόχλητος στο σκοτάδι και φρόντισε να μεταλλαχτεί για να έχει καλύτερες ελπίδες να επιβιώσει. Υπάρχει συνέχεια, υπάρχουν απόγονοι, υπάρχουν θύματα. Τώρα μάλιστα ίσως είναι πιο επικίνδυνα τα πράγματα παρά ποτέ. Έχουμε εφησυχαστεί, γιατί νομίζουμε ότι ο Λιακόπουλος και οι θεωρίες του έχουν πλάκα, οι παπάδες εκομοντερνίστηκαν και είναι ενάντια στην παγκοσμιοποίηση, οι μπάτσοι δέρνουν μόνο τους αλήτες με τις κουκούλες και τις μολότωφ, οι δημοσιογράφοι με τα ματσούκια και τις κρυφές κάμερες μάχονται για την αλήθεια, οι απαστράπτουσες βίζιτες των τηλεοπτικών σκυλάδικων είναι «καλτ». Κάναμε Ολυμπιακούς ρε, πήραμε το ευρωπαϊκό, γαμήσαμε στη Eurovision. Τι ανάγκη έχουμε να ανησυχούμε;

Καμία, πέρα από το γεγονός ότι η ουσία μιας χούντας δεν είναι το να μην επιτρέπονται απλά οι εκλογές, αλλά το να μην έχεις επιλογή να ψηφίσεις κάποιον που μπορεί και θέλει πραγματικά να σταματήσει τη βία και τη διαφθορά, το να μην έχεις ελπίδα να ζήσεις ελεύθερος χωρίς ρουφιάνους πάνω απ’ το κεφάλι σου, το να μην καταφέρνεις να εξασφαλίζεις μια στοιχειώδη αξιοπρέπεια προκειμένου να βιοπορίζεσαι και να ξεπληρώνεις τα δάνεια που σε πνίγουν. Αυτό είναι το ζουμί μάγκες, κι όλα τα υπόλοιπα είναι σκέτη διακόσμηση - φιοριτούρες που αλλάζουν σύμφωνα με την εκάστοτε μόδα.

«Είσαι μικρός και δεν χωράς» τραγούδαγε κάποτε ο μακαρίτης ο Μπιθικώτσης, και υπήρχε πολύς κόσμος που τον άκουγε και δάκρυζε, γιατί καταλάβαινε ακριβώς τι σημαίνουν αυτά τα λόγια. Κόσμος που είχε ζήσει κατοχή και εμφύλιο, που γνώριζε πολύ καλά τι πάει να πει πείνα και ξύλο, ξεριζωμός και φιλότιμο. Εσείς καλά μου παιδιά, μπορείτε άραγε να καταλάβετε και να προλάβετε να αντιδράσετε όσο είναι ακόμα καιρός; Έχετε βρει τα δικά σας "τραγούδια της φωτιάς" που θα αντηχήσουν ξανά στους δρόμους; Ή μήπως περιμένετε να πληρώσετε πρώτα με πιστωτική για να τα κατεβάσετε στο κινητό σας;