Τζαμπατζήδες όλου του κόσμου ενωθείτε

Ένα από τα πράγματα που μου αρέσουν πολύ στο blogging είναι το γεγονός ότι δεν υπάρχει χρηματικό αντίτιμο. Δεν πληρώνεις για να διαβάσεις τι έχει γράψει ο άλλος, ούτε όμως πληρώνεσαι για να γράψεις εσύ κάτι. Ανεβάζεις φωτογραφίες, βλέπεις βίντεο, ακούς μουσικές, κι όλα αυτά με λογισμικό που χρησιμοποιείς νόμιμα, χωρίς να έχεις ξοδέψει φράγκο. Με δωρεάν e-mail κιόλας. Τζάμπα. Τόσος χρόνος και τόσος κόπος εντελώς τζάμπα. Δε χρειάζεται καν να διαθέτεις πιστωτική κάρτα για να ανοίξεις blog. Mόνο να πληρώνεις τη σύνδεση - που όσο πάει, φθηναίνει κι αυτή ακόμα. Με εξαίρεση κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις που τσιμπολογάνε από τις διαφημίσεις του google, υπάρχει εκεί έξω ένας ολόκληρος κόσμος που - επιτέλους - δε στηρίζεται στην οικονομική συναλλαγή.

Πρέπει να φαίνονται φρικωδώς σκανδαλώδη όλα αυτά για τους υπέρμαχους της "ελεύθερης αγοράς" και τους ευαγγελιστές του ηλεκτρονικού εμπορίου. Για όλους όσους οραματίζονταν ότι οι νέες τεχνολογίες θα φέρουν αμύθητα πλούτη στις τσέπες τους και θα ανοίξουν δρόμους για νέες επενδύσεις. Οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες προσπαθούν να αντιδράσουν, προτείνοντας internet πολλαπλών ταχυτήτων - όπου φυσικά όποιος θέλει γρήγορη σύνδεση πρέπει να τα σκάσει χοντρά και όποιος επιμένει να μην πληρώνει πρέπει να πνιγεί στο spam και την ταλαιπωρία μέχρι να υποκύψει. Όμως οι ίδιοι οι χρήστες προλαβαίνουν και αντιστέκονται, μαζεύοντας εκατομμύρια υπογραφές για να διαμαρτυρηθούν. Απαιτούν ηλεκτρονική δημοκρατία, και ηλεκτρονική δημοκρατία σημαίνει πάνω απ' όλα ισότητα και ελεύθερη πρόσβαση για όλους. Τα παραδοσιακά κέντρα εξουσίας και χειραγώγησης έχουν σαστίσει. Τι σόι πελατειακές σχέσεις μπορείς να αναπτύξεις με τους τζαμπατζήδες; Πώς να παρασυρθείς στη διαπλοκή όταν δεν παίζουν λεφτά κάτω από το τραπέζι; Αργά ή γρήγορα κάποιοι θα επιχειρήσουν να ελέγξουν το μέσο και να απομυζήσουν όσους επικοινωνούν ελεύθερα με αυτό. Είναι στο χέρι μας να μην τους επιτρέψουμε να τα καταφέρουν.

Προς το παρόν, απολαμβάνουμε την ελευθερία μας από τη μάστιγα του χρήματος. Επικοινωνούμε μεταξύ μας χωρίς να μας κοστίζει τίποτα και ανταλλάσσουμε ιδέες, απόψεις, πληροφορίες, συναισθήματα. Τζάμπα, όπως τα πιτσιρίκια άλλων εποχών που σκαρφάλωναν στις μάντρες των θερινών σινεμά πατώντας ο ένας στους ώμους του άλλου. Αυτό θα πει πραγματική συμμετοχική δημοκρατία, αυτή είναι η ουσία της συλλογικότητας και της αλληλεγγύης. Ανεξάρτητα από το πόσους επισκέπτες έχουμε στη σελίδα μας και πόσα σχόλια μας αφήνουν, είμαστε όλοι ίσοι όσον αφορά το οικονομικό όφελος ή τις ζημιές. Και είναι υπέροχο αυτό, γιατί δείχνει ότι τελικά μπορούν να υπάρξουν κοινωνίες - έστω και εικονικές - που δεν εξαρτώνται από δείκτες και τιμές για να επιβιώσουν. Ποιός ξέρει; Μπορεί να ανοίγει ο δρόμος για μία επιστροφή στις συναλλαγές σε είδος, όπως γινόταν παλιά στις κλειστές κοινότητες όπου υπήρχε ακόμα η έννοια "εμπιστοσύνη": δίνω κότες, παίρνω αλεύρι...

Θα είχε τρομερή πλάκα να ξεκινάγαμε ένα σύστημα ανταλλαγής αγαθών και υπηρεσιών μέσω internet - χωρίς χρήματα, αποκλειστικά με βάση τις ανάγκες μας. Το κακό είναι πως υποψιάζομαι ότι οι περισσότεροι που ασχολούνται με το blogging μπορούν να προσφέρουν πολύ εξειδικευμένες υπηρεσίες που ίσως να μη θέλει κανείς. Τι να τον κάνεις τον φιλόλογο ή τον κοινωνιολόγο όταν χρειάζεσαι υδραυλικό;