Άνθρωποι και βατράχια

Τον αγαπούσαν όλοι τον Ναπολέοντα, ιδίως τα παιδιά. Κάποια μεσημέρια που είχε καλό καιρό φορούσε τα γυαλιά του, καθόταν στο παγκάκι του και σκάλιζε με έναν σουγιά ξύλινους γλάρους που κουνούσαν τα φτερά τους. Τους έβαφε μετά με ένα πινέλο και τους κρεμούσε στο δέντρο να στεγνώσουν. Μια φορά μάλιστα είχε γράψει το όνομα "Ιωνάθαν" σε έναν από αυτούς. Τον είχα αγοράσει και τον είχα χαρίσει σε μια κοπέλα με την οποία ήμουν ερωτευμένος τότε. Αργότερα μετάνιωσα που δεν τον κράτησα για τον εαυτό μου.

Πρέπει να ήταν λεβέντης στα νιάτα του ο Ναπολέων, πριν πάθει το ατύχημα που του παραμόρφωσε το πρόσωπο και την ψυχή. Κούτσαινε καθώς περπατούσε κι έδειχνε να πονάει σε κάθε του βήμα. Λιγδιασμένα μαλλιά, τριμμένα ρούχα, θολό βλέμμα. Ήταν βαριά αλκοολικός ο Ναπολέων και για κακή μου τύχη του άρεσε να πίνει τις μπύρες του στο παγκάκι έξω από το παράθυρο της κρεβατοκάμαρας μου. Τα βράδια πάλευε με αόρατους δαίμονες, φωνάζοντας ακατάληπτες κατάρες και τραγουδώντας. Μία η ώρα τη νύχτα, δύο, και οι κραυγές του αντηχούσαν σ' όλη τη γειτονιά. "Μπήκαν στην πόλη οι τραμπούκοι, φωτιές ανάψαν οι τραμπούκοι" τραγούδαγε, τονίζοντας το "τραμπούκοι" με όση δύναμη είχε απομείνει στα πνευμόνια του. Ήταν ανένταχτος αριστερός ο Ναπολέων, πρέπει να είχε φάει και ξύλο στην ΕΑΤ-ΕΣΑ κάποτε. Έτσι και τόλμαγε κανείς να βγει στο μπαλκόνι και να του κάνει παρατήρηση, τον στόλιζε με βρισιές χωρίς κανένα δισταγμό. "Ταλιμπάν! Κλείστε τα πατζούρια σας καθήκια! Ρουφιάνοι!" Αμέσως μετά άρχιζε να κλαίει και να σπαράζει. "Βάτραχε! Πονάω βάτραχε! Είμαι μεθυσμένος βάτραχε!" Ούρλιαζε κυριολεκτικά. Είχε κάνει ναυτικός σε φορτηγά παλιά ο Ναπολέων, και με αυτό το "βάτραχε" μάλλον έκανε ένα είδος θρηνητικής επίκλησης στον παλιό του εαυτό ή ίσως και να συνομιλούσε με τους χαμένους του συντρόφους.

Όσο και να τον συμπονούσα όμως, η αλήθεια είναι ότι μου έσπαγε τα νεύρα αυτή η θορυβώδης εξομολόγηση. Κάθε βράδυ τα ίδια. Στα πέντε χρόνια που έμεινα στα Εξάρχεια, είναι ζήτημα να κάλεσε κάποιος την αστυνομία δύο φορές. Στου Παπάγου δεν θα είχε αντέξει ούτε μισή ώρα εκεί έξω. Υπήρχε ένα είδος σεβασμού απέναντι του από όλους στη γειτονιά. Δεν ήταν φόβος - ο Ναπολέων γάβγιζε δυνατά αλλά δεν δάγκωνε ποτέ. Ούτε οίκτος ήτανε. Πιο πολύ έμοιαζε με μια συλλογική ενοχή για τραύματα του παρελθόντος που μόνο ένας μεθυσμένος σακάτης άντεχε να θίξει. Εμφύλιος, χούντα, παπάδες, προδότες... Τίποτα δεν ξέφευγε από την οργή του. Το μεταμεσονύκτιο παραλήρημα του Ναπολέοντα αποτελούσε ένα είδος φωνής της δικής μας συνείδησης, μια άχαρη υπενθύμιση ότι οι τακτοποιημένες μικροαστικές ζωούλες μας είχαν χτιστεί με αίμα και ανθρώπινα συντρίμμια. Και οι κραυγές του ήταν το τίμημα που σιωπηλά δεχόμασταν να πληρώσουμε.

Άλλαξαν τα πράγματα στη ζωή μου και κάποια μέρα μετακόμισα κι έφυγα από εκεί. Το διαμέρισμα το νοίκιασα σε δύο φοιτήτριες, αποκρύπτοντας το γεγονός ότι τα ουρλιαχτά ενός μεθυσμένου θα στοίχειωναν τις νύχτες τους από δω και πέρα. Προς μεγάλη μου κατάπληξη δεν μου παραπονέθηκαν ποτέ. Την απορία μου την έλυσε ο διαχειριστής της πολυκατοικίας, μια μέρα που πέρασα από το σπίτι να μαζέψω γράμματα και λογαριασμούς. Ο Ναπολέων είχε χτυπήσει ένα βράδυ και μπήκε στο νοσοκομείο. Ο ίδιος έλεγε ότι τον έσπρωξαν, άλλοι έλεγαν ότι σκόνταψε μόνος του μέσα στη σούρα και γκρεμοτσακίστηκε. Το θέμα είναι ότι τον κράτησαν κάνα μήνα στο νοσοκομείο, του έφτιαξαν το χτυπημένο πόδι ώστε να μην πονάει πια τόσο πολύ, και φυσικά τον αποτοξίνωσαν από το αλκοόλ που κύλαγε μόνιμα στις φλέβες του. Επέστρεψε άλλος άνθρωπος στη γειτονιά, συμφιλιωμένος με τους παλιούς του εφιάλτες και εντυπωσιακά ήσυχος. Τέρμα οι μπύρες και τα τραγούδια, τέρμα οι τσακωμοί με τους περίοικους, τέρμα τα αναφιλητά που συνόδευαν τις κραυγές του προς τον μυστηριώδη βάτραχο. Τον είδα κι εγώ τον Ναπολέοντα εκείνη την ημέρα και τον χαιρέτισα. Κουρεμένος, φρεσκοπλυμένος, ήρεμος, κάπνιζε το τσιγαράκι του στη σκιά ενός δέντρου φορτωμένου με ολοκαίνουργιους γλάρους.